Niepłodność jest problemem, który dotyka coraz większą liczbę par na całym świecie. Szacuje się, że nawet co piąta para boryka się z problemami z poczęciem dziecka. Zrozumienie, co powoduje niepłodność, jest kluczowe dla wyboru odpowiedniej metody leczenia. Jakie są dostępne metody leczenia niepłodności?
Spis treści:
- Przyczyny niepłodności u kobiet i mężczyzn
- Pierwsze kroki w leczeniu niepłodności
- Metody leczenia niepłodności u kobiet i mężczyzn
- O czym pamiętać podczas leczenia niepłodności?
Spośród wszystkich przyczyn niepłodności w związku – 40% przyczyn leży po stronie mężczyzn, 40% po stronie kobiet, a w 20% przyczyn pochodzi od obojga partnerów.
Niepłodność u kobiet – przyczyny
Najczęstszymi przyczynami niepłodności u kobiet są problemy z owulacją, takie jak zespół policystycznych jajników (PCOS) czy przedwczesne wygaśnięcie funkcji jajników. Inne przyczyny to endometrioza, nieprawidłowości anatomiczne macicy lub jajowodów, a także czynniki takie jak wiek, styl życia i zdrowie ogólne.
Zdrowie i profilaktyka mam i kobiet w ciąży - sprawdź ofertę!
Niepłodność u mężczyzn – przyczyny
U mężczyzn najczęstszymi przyczynami niepłodności są niskie stężenie plemników, niewłaściwa morfologia plemników lub problemy z ich ruchliwością. Inne przyczyny to wady anatomiczne, genetyczne lub hormonalne.
W początkowym etapie diagnostyki niepłodności wykonuje się badania, które mogą określić, czy niepłodność leży po stronie kobiecej, męskiej, czy po stronie obu partnerów. W niektórych przypadkach pozwala to też na identyfikację potencjalnie odwracalnych problemów, które po wyleczeniu pozwolą na zajście w ciążę bez wprowadzenia dodatkowych procedur.
Po stronie kobiecej najważniejsze są badania hormonalne pod kątem hormonów wpływających na płodność (m.in. poziom prolaktyny, estradiolu, LH, FSH czy TSH), a także ocena rezerwy jajnikowej (poziom AMH oraz inhibiny B).
Często potrzebne będzie też wykonanie cytologii, która pozwoli na ocenę zdrowia szyjki macicy oraz potencjalną przewlekłą infekcję wirusem HPV. Bardzo ważne są też przesiewowe badania na kiłę, WZW B i C czy HIV oraz badania immunologiczne pod kątem przeciwciał przeciwko toksoplazmie czy wirusowi cytomegalii, które mogą wywoływać wrodzone wady płodu.
Sprawdź, jakie badania należy wykonać przed rozpoczęciem procedury in vitro
Po stronie męskiej najważniejsze jest rozszerzone badanie nasienia oraz (podobnie jak u partnerki) przesiewowe badanie na obecność chorób zakaźnych.
U obojga partnerów ważne jest też sprawdzenie grupy krwi oraz obecność czynnika Rh pod kątem potencjalnego konfliktu serologicznego.
Istnieje wiele metod leczenia niepłodności, które są dostosowane do konkretnych przyczyn problemu.
Szczegóły dotyczące każdej z nich powinno się poruszyć z lekarzem specjalizującym się w leczeniu niepłodności.
Leczenie hormonalne
Leczenie hormonalne jest często stosowane w przypadku problemów z owulacją. Terapia ta polega na podawaniu leków, które stymulują produkcję hormonów odpowiedzialnych za owulację. Leczenie hormonalne może być skuteczne w leczeniu niektórych przyczyn niepłodności, takich jak zespół policystycznych jajników (PCOS) czy przedwczesna niewydolność jajników.
Inseminacja domaciczna
Inseminacja domaciczna to procedura, w której plemniki są wprowadzane bezpośrednio do macicy. Ta metoda jest stosowana wtedy, gdy mężczyzna ma niską liczbę plemników lub występują problemy z ich ruchliwością. Inseminacja domaciczna może zwiększyć szanse na zapłodnienie, umożliwiając plemnikom bezpośrednie dotarcie do jajeczka.
In vitro
In vitro, znane również jako zapłodnienie pozaustrojowe, to proces, w którym jajeczko jest zapładniane przez plemnik poza ciałem kobiety, a następnie zarodek jest implantowany przez lekarza do jej macicy. Metoda in vitro jest często stosowana jako metoda ostateczna, gdy inne metody leczenia niepłodności nie przynoszą oczekiwanych rezultatów.
Zabiegi chirurgiczne
W niektórych przypadkach, takich jak endometrioza czy nieprawidłowości anatomiczne, może być konieczne przeprowadzenie zabiegu chirurgicznego (który może obejmować laparoskopię, histeroskopię czy nawet operacje rekonstrukcyjne), aby zwiększyć szansę na możliwość zapłodnienia czy po prostu utrzymania ciąży.
Sprawdź ofertę Wspomaganie płodności
Proces leczenia niepłodności może być bardzo długotrwały i stresujący dla starającej się o dziecko pary, dlatego też wymaga dużego zaangażowania emocjonalnego. Z tego powodu tak ważne jest, aby otoczyć się bliskimi osobami, które oferują wsparcie i zrozumienie – komfort psychiczny może w niektórych przypadkach zwiększyć szansę na pomyślne zajście w ciążę. Już na etapie przygotowań do leczenia niepłodności warto też zadbać o zdrowy styl życia - regularna aktywność fizyczna, zbilansowana dieta, unikanie stresu i szkodliwych nawyków, takich jak palenie papierosów, mogą pozytywnie wpłynąć na rokowania.
Bardzo ważna w całym procesie jest też pełna szczerość wobec lekarza, która ułatwi przejście przez cały proces, a także zwiększy szansę, że zapłodnienie, jak i utrzymanie zarodka się powiedzie.
Warto pamiętać, że nie wszystkie badania można wykonywać w jednym czasie. Wykonanie niektórych badań, np. hormonalnych, wymaga odpowiedniej fazy cyklu menstruacyjnego. Pacjentka powinna skonsultować z lekarzem terminy konkretnych badań, aby uzyskać wiarygodne wyniki.
Podsumowanie
Niepłodność jest problemem, który dotyka wiele par, ale dzięki postępowi w medycynie, coraz więcej osób ma szansę na spełnienie marzeń o rodzicielstwie. Istnieje wiele zasobów i wsparcia dostępnych dla osób borykających się z niepłodnością. Niezależnie od tego, jak długa i trudna może wydawać się droga, pamiętaj, że istnieje wiele skutecznych metod leczenia, które mogą pomóc Ci spełnić marzenie o posiadaniu dziecka.
Bibliografia
Położnictwo i ginekologia. Pod red. Grzegorza Bręborowicza, wyd. 2, PZWL 2015
J. Piechowska, E. Roczon, A. Bazylewicz, Zastosowanie techniki ultrasonograficznej w diagnostyce i leczeniu niepłodności, „European Journal of Medical Technologies” 2015, 1(6), 1-6,
M. Koperwas, M. Głowacka, Problem niepłodności wśród kobiet i mężczyzn–epidemiologia, czynniki ryzyka i świadomość społeczna, „Aspekty zdrowia i choroby” 2017, 2(3), 31-49,
J. Wojsiat, J. Korczyński, M. Borowiecka, Ż. H. Małgorzata, Udział stresu oksydacyjnego w niepłodności żeńskiej oraz w zapłodnieniu metodą in vitro, „Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej 2017, 71,
J. Przysławski, I. Górna, E. Florek, K. Szymanowski, Rola wybranych składników pożywienia w profilaktyce niepłodności u kobiet, „Bromatologia i Chemia Toksykologiczna” 2010, 2, 138-144.
