Poznaj przyczyny i leczenie otyłości

Spis treści

1. Co to jest otyłość?
2. Otyłość a BMI
3. Jakie są rodzaje otyłości?
4. Jakie są przyczyny otyłości?
5. W jaki sposób leczy się otyłość?

Światowa Organizacja Zdrowia uznała otyłość za najczęściej występującą chorobę metaboliczną. Otyłość osiągnęła rozmiary epidemii. Uważa się ją za największe wyzwanie zdrowotne w krajach rozwiniętych. Sprawdź, jakie czynniki predysponują do jej powstania i w jaki sposób się ją leczy.

Kup w aptece: Suplementy na odchudzanie

Co to jest otyłość?

Otyłość to przewlekłe schorzenie o złożonej etiologii. Najczęściej spotykana definicja otyłości przedstawia ją jako „nieprawidłowe lub nadmierne nagromadzenie tłuszczu, które stanowi zagrożenie dla zdrowia”. To stan, w którym tkanka tłuszczowa u mężczyzn stanowi więcej niż 25%, a u kobiet ponad 30% całkowitej masy ciała. O otyłości mówi się wówczas, gdy wartość wskaźnika masy ciała, czyli BMI, wynosi ponad 30.

Sprawdź ofertę: Spalacze tłuszczu

Otyłość a BMI

Jednym z bardziej znanych narzędzi do oceny otyłości jest BMI. Oblicza się je przez podzielenie masy ciała w kilogramach przez wysokość w metrach podaną do kwadratu. Wartości BMI a otyłość przedstawiają się następująco:

• otyłość I stopnia – BMI 30,0–34,99,

• otyłość II stopnia – BMI 35,0–39,99,

• otyłość III stopnia – BMI ≥ 40,0.

O pożądanej masie ciała świadczy wskaźnik BMI wynoszący 18,5–24,99.

Jakie są rodzaje otyłości?

W zależności od charakteru rozmieszczenia tkanki tłuszczowej wyróżnia się:

• otyłość pośladkowo-udową – inaczej nazywana otyłością gynoidalną lub typu „gruszki”. Tkanka tłuszczowa odkłada się w rejonach ciała poniżej pasa, częściej występuje wśród kobiet;

• otyłość brzuszną – inaczej nazywana otyłością androidalną lub typu „jabłko”. Charakteryzuje się centralnym odkładaniem tkanki tłuszczowej, częściej występuje wśród mężczyzn.

Należy w tym miejscu zaznaczyć, że otyłość brzuszna wiąże się m.in. z występowaniem wysokiego ciśnienia tętniczego, niekorzystnego profilu lipidowego bądź nadmiernym stężeniem cholesterolu we krwi.

Jakie są przyczyny otyłości?

Biorąc pod uwagę czynniki powstania, wyróżnia się:

• otyłość prostą – inaczej nazywana alimentacyjną. Stanowi większość przypadków otyłości. Wśród przyczyn jej powstania wymienia się przede wszystkim nieprawidłowy sposób odżywiania. Kwestię tę można rozumieć na kilka sposobów. Po pierwsze, jako dostarczanie organizmowi zbyt dużej ilości kalorii wobec zapotrzebowania energetycznego organizmu. Mówiąc prościej – je się więcej, niż jest się w stanie metabolizować. Po drugie, jako źle zbilansowany, nieurozmaicony, niezdrowy sposób odżywiania. Chodzi o zbyt duży udział w diecie żywności wysoko przetworzonej, tłustej, kalorycznej, a za mały udział warzyw, owoców, produktów bogatych w błonnik, który reguluje pracę układu pokarmowego. Kolejną przyczyną otyłości prostej jest ograniczenie aktywności fizycznej. Zgodnie z rekomendacjami Światowej Organizacji Zdrowia osoby dorosłe powinny tygodniowo podejmować przez 150–300 minut aktywność o umiarkowanej intensywności lub przez 75–150 minut aktywność o dużej intensywności. Dla dzieci i młodzieży wskazana jest w ciągu dnia 60-minutowa aktywność o umiarkowanej intensywności. A niestety znaczna część społeczeństwa prowadzi siedzący tryb życia;

• otyłość wtórną – specjaliści wymieniają wiele chorób, które mogą doprowadzić do powstania otyłości. Wśród nich znalazły się m.in.:

  • zaburzenia hormonalne, jak np. niedobór hormonu wzrostu (somatotropina wytwarzana przez komórki przysadki mózgowej), zespół Cushinga (zespół wielorakich objawów spowodowanych zbyt wysokim poziomem glikokortykosteroidów w organizmie), hipogonadyzm (defekt układu rozrodczego, polegający na niewydolności hormonalnej jajników/jąder), niedoczynność tarczycy;

  • wady genetyczne, jak np. zespół Pradera-Williego – najczęstsza uwarunkowana genetycznie przyczyna otyłości (główne objawy to niski wzrost, niedorozwój narządów płciowych, upośledzenie umysłowe, otyłość, niepohamowane uczucie głodu), zespół Bardeta-Biedla (główne objawy to retinopatia barwnikowa, obecność dodatkowych palców – polidaktylia, hipogonadyzm, otyłość, opóźnienie umysłowe), zespół Turnera (główne objawy to niski wzrost, dysgenezja gonad, słabo zaznaczone cechy żeńskie, otyłość);

  • uszkodzenie podwzgórza, do którego prowadzić mogą choroby zwyrodnieniowe, stany zapalne, urazy ośrodkowego układu nerwowego, guzy, wady rozwojowe;

  • przyjmowanie niektórych leków, w tym np. insuliny, leków przeciwdepresyjnych i przeciwpadaczkowych, pochodnych sulfonylomocznika, kortykosteroidów.

Jak widać, istnieje wiele potencjalnych przyczyn otyłości, przy czym jak zaznaczono wyżej, to nieprawidłowy styl życia jest czynnikiem, który ma największy udział w jej powstaniu. Coraz więcej słyszy się też o powiązaniu chorób psychicznych i narażenia na przewlekły stres z występowaniem otyłości. Mogą one spowodować zachwianie równowagi hormonalnej, a w efekcie tego – problemy metaboliczne.

Sprawdź także: Jak skutecznie przyśpieszyć metabolizm?

W jaki sposób leczy się otyłość?

Leczenie otyłości ma charakter wielokierunkowy. Obejmuje przede wszystkim:

• oddziaływania edukacyjne – przyswajanie i wprowadzanie w życie wiedzy o zdrowym trybie życia. Kluczową rolę będzie odgrywać edukacja żywieniowa nastawiona na zmianę nawyków żywieniowych;

• leczenie dietetyczne – opracowanie właściwego dla osoby i realizowanie planu odżywiania;

• podejmowanie aktywności fizycznej – opracowanie planu ćwiczeń, adekwatnie do możliwości zdrowotnych, wydolnościowych i ruchowych;

• farmakoterapia – odgrywa rolę pomocniczą wobec diety i aktywności ruchowej. Leki wydłużają czas odczuwania sytości po posiłku i zmniejszają apetyt, przyspieszają perystaltykę lub hamują wchłanianie tłuszczu z pokarmu;

• implantacja tzw. balonu żołądkowego – wprowadzenie do żołądka balonu, który wypełnia się solą fizjologiczną. Jest to metoda okresowa (balon usuwa się po 6–12 miesiącach);

• leczenie bariatryczne – operacja zmniejszenia żołądka, stosowana wyłącznie u osób zmagających się ze skrajną otyłością, kiedy inne metody leczenia nie przyniosły oczekiwanych rezultatów.

Niektóre osoby podczas leczenia otyłości wymagają pomocy psychologa lub psychiatry. Nieodzowne znaczenie w osiągnięciu sukcesu ma wsparcie najbliższych.

Przeczytaj również: Naturalne sposoby na szybszą utratę nadmiernych kilogramów?

Bibliografia